Kuzey Amerika’da hiçbir anarşist hareketin olmadığını iddia etmek kolaydır. Bu iddia kişiyi o hareketin doğasını ve insanların o hareket içindeki rollerini incelemekten kurtarır. Ama yayınlar,kitabevleri,anarşist evler, işgal evleri şebekesi ve bunları devlete karşı perspektiflere bağlayan yazılar kuşkusuz mevcut. “İsyan” sembolleri, ritüelleri ve ıvır zıvırlarıyla dolu bir altkültür olarak kristalleşiyor bunlar. Peki bir alt kültür arzuladıkları hayatı yaşayabilecek özgür bireyler oluşturabilir mi? Anarşist altkültür açıkça yapamıyor bunu. Bu makalede bunun nedenlerini ortaya koymayı umuyorum.
Anarşist altkültür belli ki isyankar etkinlik, tarihsel araştırma, toplumsal analiz(teori), yaratıcı oyun ve benin özgürleşmesi arayışlarını ihtiva ediyor. Ama bunlar toplumu anlamayı hedefleyen ve kendi yaşamlarımızı yaratabilmemizin olanaklarını açacak entegre bir praksis olarak varolmuyorlar, ama daha çok toplumsal kurallar olarak, zaman zaman üst üste çakışan, ama çoğunlukla ayrı duran özellikle kendilerini ve yarattıkları altkültürü korumak işlevi gören bir praksisler bütünü olarak var oluyorlar. Bu alt kültür de daha sonra onları yaratıyor.
Siyaseten doğrucu militanlar altkültürdeki radikal eylemi domine ediyorlar.Toplumsal analiz ihtiyacını reddediyorlar. Sonuçta meseleler çoktan sol liberaller tarafından ortaya konmuşturfeminizm, gay kurtuluşu, ırkçılık karşıtlığı, hayvanların kurtuluşu,ekoloji,sosyalizm,savaş karşıtlığı- buna bir tutam devlet karşıtlığı da ekledinizmi tamamdır. İşte size anarşizm! Öyle değil mi? Kimsenin anarşist kimliklerinden kuşku duyamayacağını garantilemek için, anarşist militanlar gösterilerde en çok bağıranlar olurlar, birkaç bayrak yakarlar ve aynasızlara, faşistlere ve devrimci komünist partiye karşı heryerde dövüşmeye hazır olurlar.
Yapmayacakları şey, faaliyetlerini ya da militan olarak rollerini analiz etmektir; toplumun gerçekten altınımı oyuyorlar, yoksa sadık muhalefet rolünü mü oynuyorlar, gösteri toplumunun gösterisi içindeki rollerini oynayarak toplumumu güçlendiriyorlar, bunu anlamaya çalışmaktır. Analiz yapmayı reddedişleri kendilerini kandırmalarıyla, anarşizme döndürülmesi gereken bir kitle hareketinin bir parçası olduklarına inanmalarıyla sonuçlanıyor.
Halbuki bu kıtada böyle bir kitle hareketi yok ve militanların faaliyetleri anarşist altkültürdeki yerlerini sağlamlaştırmaktan başka bir işe yaramayan muhalefet ritüelleri içeriyor. Anarşist tarihçiler genelde profesörler, yayıncılar ve kitabevi idarecileri, anarşist tarihle ilgili bilgilerin ulaşılabilirliğini sürdürmekle ilgileniyor. Bu insanların çoğu iyi niyetli, ama tarihlerine eleştirel analiz uygulamakta başarısız oluyorlar.Anarşist tarihsel materyalin büyük bir kısmı mitoloji, kahramanlar, şehitler ve taklit edilecek modeller yaratmak amacına hizmet ediyor gibi.
Ama tüm bu modeller geçici anarşist durumlardan fazlasını yaratmaya yardım etmiyorlar. Bu en azından, otoriteler tarafından ezildiklerine dair basit bir iddianın ötesinde, neden ve nasıl başarısız olduklarını soruşturmaya yol açıyor. Böyle bir analizin eksikliği, anarşist tarihi bugünün otorite karşıtı mücadeleleri için büyük anlamda yararsız kıldı, anaakım anarşist tarih toplum için neyse anarşist altkültürde ona döner, yani şeylerin mevcut düzenini ayakta tutna mite. Kimi otorite karşıtı teorisyenler toplumun en temel ayaklarına saldırdılar, evcilleştirilmemizde ki rollerini gösterdiler. Teorisyenlerin bu tür şeyleri araştırmaları kimilerinin “anarşist” etiketini de bir kenara bırakmalarına neden oldu, otoriteyi reddedişleriyle ve yazıları ve arkadaşları vasıtasıyla altkültürle kurdukları bağ uyarınca altkültür içindeki rollerini de sürdürdüler. Ve düşünsel araştırmaların tüm derinliğinin sonucu olarak ortaya çıkan belirli bir çalışmayı reddetme, büyük mağazalardan hırsızlık yapma ve küçük çaplı vandallıklar pratikleri özeti gibiydi.
Eleştirilerinde açığa çıkardıkları tahakkümün tümüne karşı isyan etmenin yollarını aramadıkları için, bu eleştiriler radikal teori olarak keskinliklerini yitiriyorlar ve daha çok felsefeye benziyorlar. Artık etkin bir isyanın aracı olmayan düşünceleri bunu yerine anarşist düşüncenin zihinsel sınırını tanımlayan bir araca, herhangi bir alanın yeterince radikal olup olmadığını anlamaya yarayan bir araca dönüyor. Bu şekilde, anarşist altkültür içinde aydının rolü de sürer gider. Yaratıcı oyunda altkültür içinde özelleşmiştir. Sanatın yerini herkesin oynadığı kendiliğinden, yaratıcı, özgür oyunun alması çağrısı yapan eleştiriyi unutarak, posta sanatçıları, performans sanatçıları ve “karşı sanatçılar” sanat kategorisini kendileri için talep ettiler, kendiliğindenliği ve özgürlüğü yıktılar ve faaliyetlerine sanat olarak değer biçtiler. Bu insanların faaliyetlerinin çoğu –festivaller, vahşi şiir okuma günleri, doğaçlamaya dayanan gürültü müziği günleri ve etkileşimli tiyatrolar- çok eğlenceli olabilir ve bu anlamda katılmaya değer ama sanat adıyla çerçeveye oturtulduğunda, yıkıcı ısırıkları cansızlaşıyor demektir. Yaratıcılığa kıymet biçerken , bu sanatçılar yaratıcı olmayı eğlenmekten daha önemli hale getirdiler ve sanat yaratımı sırasında bir şeylerin kullanılıyor olabileceğine dair eleştirilerini azalttılar. Yaratıcı süreç reküpere edilerek sanat işleri yapan üretici bir emek formuna büründürülmüştür.
Yıkıcılık toplum tarafından sanat olarak rekupere edildi.Sanatın toplumsal ve kültürel bir kategori olduğunu yok sayarak , anarşik sanatçılar sanatın kültüre karşı muhalefet ettiğini iddia ettiler, ama faaliyetleri onlar için anarşist altkültür içinde kültürel işçiler rolünü yaratır.
Situasyonistler devrimci praksisin terapatik olmaya ihtiyaç duyduğunu söylediklerinde kimi kuzey amerikalı anarşistlerin buna ve birkaç tam hazmedilmemiş situasyonist fikirle birlikte new age psikoterapilerine bağlanmanın yollarını bulacakları konusunda elbette hiçbir fikirleri yoktu.-fakat bu yankee’ler ve kanadalılar yaratıcı tipler öyle değil mi? New age terapileri anarşist altkültüre büyük ölçüde feminist, gay kurtuluşu ve benzeri hareketler üzerinen geldi. Bu terapileri uygulamak için verilen sebepler kendi kendini keşfetme ve öz kurtuluştu. Ama tüm psikoterapiler –hümanist ve “üçüncü güç” psikologlarınınkiler dahil- insanları topluma entegre etmek için geliştirilmişti. Feministler, gay kurtuluşçuları ve benzeri gruplar terapatik eknikleri kullanmaya başladıklarında bireylerin dünyayı görüp hakkında eylem yapabilecekleri ortak bir çerçeveye entegre olmalarına yardım etti. Anarko-terapistler bu tür pratikleri meditasyon, oyun terapisi, destek ve ayrı mekanlar için kullandılar. Meditasyon gerçekten içkinin ve uyuşturucunun zararlarına uğramadan başvurulabilecek bir kaçış yöntemidir.Gündelik yaşamın sıkıntılarını hafifletir, kaldırılamayacak kadar ağır olmalarını engeller. Bu şekilde faydalı da olabilir, ama kişinin kendi kendini özgürleştirmesine faydası olmaz.
Terapi olarak oyun, sanat olarak oyun gibi, yıkıcı keskinliğini yitirmiştir. Parametreleri tanımlanmıştır, güvenli bir yer haline gelir, istimi salınmıştır, taşıdığı bütün risklerle gerçek bir kopuş olmaktan uzaklaşmıştır. Otoriteye ya sa iş ahlakına meydan okumaz, çünkü oynadığı oyun güvenli bir biçimde üretici yararlılığın çerçevesine oturtulmuştur ve düzenli bir çerçeve içinde olsa otoriteye meydan okuyabilecek kaotik enerjiyi açığa çıkarır. Destek grubu terapisi kendi kendini aldatmanın özellikle sinsi bir biçimidir. Bir grup insan paylaştıkları varsayılan ortak bir sorun, yük ya da baskı hakkında konuşmak üzere biraraya gelirler. Bu pratik anında sorunu gündelik hayatın evreninden çekip alır, bireysel ilişkilerden ve belirli koşullardan koparır ve ideolojik bir çerçeve oluşturabileceği “bizim ortak sıkıntımız” evrenine taşır.
Destek grupları grubun çalışmasını şekillendirecek belirli bir amaç etrafında toplanırlar (başka türlü zaten neden oluşturulsun ki?) sonuçlarda grup ideolojisinin çerçevesine sıkışacak biçimde çıkarılır.Ayrı mekanların (kadınlara özel, gaylere özel..vs.) yaratımı da dışarıdan hiçbir öğenin girmemesini garanti ederek destek grubu terapisinin en kötü eğilimlerini güçlendiriyor. Anarşistler bu pratiğin otoriter yanlarını ve saklı bağnazlığını görmezden geliyorlar. Tüm bu terapatik formlar insanları gündelik hayat deneyimlerinden ayırıyor ve onları belirli bir toplumsal ve ideolojik çerçeveye entegre olmaya hazırlanabilecekleri ayrı bir terapatik aleme yerleştiriyorlar.
Anarko-terapistler sözkonusu olduğunda anarşist altkültürün çerçevesi ve bu çerçevede oynayacakları rol sözkonusu oluyor. Benim anarşist altkültürde tanıştığım insanların çoğu samimi insanlardır. Gerçekten otoriteye saldırmak ve onu yıkmak isterler.Ama onlarda toplumun bir üretimidirler, kendilerine ve arzularına güvenmeme ve bilinmeyenden korkma eğitimi almışlardır.
Kendileri uyarlayabilecekleri rollerde içeren bir altkültür bulunca hazır rollere soyunmayı çok daha kolay bulurlar. İsyancı çevrenin bir parçası olduklarını bilmek rahatlatıcıdır, topluma karşı kendileri için karanlıkta yaşamanın riskini üstlenmeye gerçekten yeğdir bu. Ve bu “anarşist” roller bir toplumsal yapıya ve dünyayla ilişki kurma biçimine oturur ve geniş olarak bakıldığında anarşist altkültürün özüne eşittirler ki bu da ayrı bir araştırma konusudur. “rıhtımlar, kesinlikler, ve sistemlerin beğenisi oluşturmak bir anakroizm olmaz mı?”
Anarşist altkültürün yapısı büyük ölçüde yayın projelerinin, kitabevlerinin, kolektif yaşam stüdyolarının ve radikal aktivizmin etrafına odaklanmıştır. Bu projeler ve onları yürütme yöntemleri altkültürü yeniden üreterek anarşist “sosyal yardım” yöntemlerini yaratırlar.
Yarattıkları şey pek çok açıdan evanjelik dini bir sekti andırır. Anarşist altkültürün öğelerini oluşturan projelerin çoğu konsensüsle karar alma süreçleri aracılığıyla kolektif olarak yürütülür. Çok azı arkadaşların yardımıyla yürütülen tekil bireylerin projeleridir. (ancak altkültürün saçaklarında neredeyse tümü bireysel projeler olan çok sayıda broşür projesi vardır)
Konsensüsün eleştirisini daha sonraya bırakıyorum. Şimdilik şunu söylemekle yetinelim, konsensüs süreci bireysel iradenin bir bütün olarak grup iradesine boyun eğdirilmesini ve anında eyleme geçmenin toplantılara ve karar alma süreçlerine boyun eğdirilmesini gerektirir. Niteliği gereği muhafazakar bir eğilmedir bu, çünkü sadece herkes katılırsa değiştirilebilecek politikalar yaratır. Bireylerin tabi olduğu görünmez bir otoritedir, dahil
oldukları projeyi ya da anarşist altkültürü sorgulama imkanlarını sınırlar.
Anarşistlerin büyük çoğunluğu tek başlarına ya da sevgilileriyle yaşarlar. Ama bazen basitçe daha ekonomik olacağı gerekçesiyle (en az ilüzyon içeren gerekçe budur) daha sıklıkla yaşayan bir destek grubu durumu yaratmak için, ortak bir projede daha kolay yer alabilmek ya da “teoriyi pratiğe geçirebilmek” için anarşistlerin çoğu kolektif yaşamın ayarlanmasını daha iyi bir seçenek olarak görür.
Destek gruplarını daha önce ele aldığım için burada sadece şunu ekleyeceğim: bir destek grubunun içinde yaşamak destek grubu terapisinin bütün izole edici ve ideolojik yönlerini abartma eğilimini yansıtır.
Bir kolektif yaşama durumu elbette ortak bir projeyi paylaşmanın finansal sorunlardan insanları projeyi tartışmak için bir araya getirmeye kadar pek çok yönünü kolaylaştırabilir.
Ayrıca projenin izole edici olma, kendi kendini besleme, gerekli eleştirel girdiyi kaybetme ihtimalini arttırır. Ama esas bu yaşayan durumlarda “teoriyi pratiğe geçirdiğini” iddia edenlerdir kendi kendini kandırmanın en yüksek seviyesini pratiğe geçirenler.
Topluca yaşama durumları yeni ilişki kurmanın yeni biçimlerini araştırmak için birer temel olabilirdi, ama bu tür durumların yarı kalıcılığı toplumsal rollerin ve yapıların yaratılmasına meyleder ve yeni araştırmalar benim tanıdığım ev sakinlerinin peşinde oldukları şey kesinlikle değil.
Teoriyle pratik arasındaki “teoriyi pratiğe geçirmek” deyişinin ima ettiği ayrım bu beraber yaşama durumlarının görece aynılığında açıkça görülür. Anarşistlerin çoğu insanların birbirleriyle ilişkiye geçme biçimlerini yönetmesi gereken belirli prensiplerin olduğuna inanırlar. Kendi yaşama kolektiflerinde toprak işgallerinde ve squatlarında prensiplerine göre yaşamaya girişirler. Ortak yaşama durumları teorik-pratik araştırmalar değildir, daha çok, bireylerin önceden tasarlanmış bir toplumsal yapıya itaat etmeleridir. Anarşist ev izole edici bir durum olduğundan, dünyanın orta yerinde bir tür alternatif gerçeklik sunduğundan bu prensipler bu durumlarda test edilmez.
Anarşist squatlar istisna olmak üzere – bunlar, hiç değilse mülk sahiplerine ve mülkiyet otoritesine bir meydan okuma sunarlar- bu evler dışsal otoritelere diğer herkes gibi davranır, kiralarını (ya da gayrı mülk vergilerini) ve faturalarını öderler ve çalışırlar ya da refah biriktirirler. Bu evler toplumun altını oymak için çok az şey yaparlar eğer herhangi bir şey yapıyorlarsa, ama insanlar için, isyankarlık duygularını koruyabilecekleri ve altkültürün onlara bu duyguyu ifade edebilecekleri bir güvenli yer vereceği içinde yaşayabilecekleri yap sunarlar.
Anarşist altkültürün tarihi,teorisi,ve bilgisi için ana kaynaklar çeşitli yayın projeleri (periyodikler dahil) ve kitabevleridir. Bir noktaya kadar, bu projeler kapitalist sisteme bağlanmak zorunda kalırlar ve çok ender olarak devrimci nitelik taşırlar. Grup projesi olduklarında genelde konsensüsle yürütülürler, küçük bir işletmeyi yürütmek ve ya bir dergi ya da bir kitap çıkarmak için uzun, sıkıcı toplantılara katlanmakta anarşistçe bir yan olduğuna dair absürd varsayıma dayanır bu konsensüsler. Ama projelerin beni gerçekten rahatsız eden yanı anarşist altkültürdeki düşünce çerçevesini nasıl yıkacağımıza dair ve yabancılaşmanın ve tahakkümün doğasını araştırmak ve tartışmak için bir provakasyon olmak yerine bu düşünce çerçevesini tanımlamanın araçları haline gelme eğilimi taşımaları.
Büyük ölçüde bu provakasyon noksanlığı yapılan yayınlarda mevcuttur.Anarşist yayınların çoğu ,gerek kitaplar gerekse dergiler eski anarşist yazınların eleştirel olmayan yeniden basımlarından oluşur, solcu görüşleri içine bir tutam devlet karşıtlığı ekleyip yeniden tartışır ya da vadesi geçmiş anarşist fikirleri eleştirmeksizin çağa uyarlar. Bu tür metinler bir anarşist olmanın ne demek olduğuna dair belirli standartları ve modelleri sorgulamadan güçlendirir.
Bir meydan okumayı temsil eden yazılar dahi çok ender olarak harekete geçirici radikal praksisin parçası olabilecek türde zeki eleştirel tartışmaları uyandırıyormuş gibidir. Daha çok genelde standartların, modellerin kaynağı, isyan parametlerelerini tanımlamanın kaynağı olarak görülürler. Bu kısmen basılı materyalin doğasından gelir, düşüncenin veya tartışmanın canlı akıcı doğasıyla uyumlu olmayan bir kalıcılığı vardır yazının. Okurların çoğu basılı materyallerin arkasındaki düşünce akışlarını görmekte zorluk çeker.
O yüzden kutsal birşeyle karşı karşıyaymış gibi davranırlar- ya tapınırlar ya da saygısızlık gösterirler- Her iki tepki de beni memnun etmiyor, çünkü her ikiside fikirlerin şeyleştiğini gösteriyor, fikirler pazarında metalara döndüklerini gösteriyor.- bu fikirlerin kitabevlerinde satılmakta oldukları olgusuyla pekişen bir görüntüdür bu. Anarşist yayının bir diğer yönü de propagandadır.Bu da anarşizmin reklamcı tarafıdır- Anarşist propagandanın çoğu propaganda kime yönelikse onun gözüne cazip bir anarşizm imgesi yaratma girişimidir. Bu yüzden metinlerin çoğu insanların kafalarını rahatlatmak, anarşinin o kadar da uçlarda olmadığını göstermek, insanlara meydan okumadığını, aksine anarşist devrimden sonra bile güvenli, korunaklı yaşamlarına devam edebileceklerini göstererek huzur vermek amaçlarına hizmet ediyor. Anarşist yazının büyük kısmı bu elimizdeki de dahil olmak üzere büyük ölçüde anarşistler tarafından satın alındığı ve ya çalındığı için bunların altkültürün tanımlayıcı modellerinin yeniden kuvvetlendirilmesi ve kendi kendini rahatlatma girişimi olduğundan kuşkulanıyorum. Anti-otoriter yazını bulunabilir yapan yapılar tümüyle isyankar bir praksisi yaratmayı ve korumayı hedefleyen meydan okuyucu tartışmalar için bir şebeke sağlayabilirdi, ama tersine insanların çopğu kez körce bağlandıkları ve anarşist altkültürü güçlendiren “anarşist ilkeleri” izleyebilmeleri için onlara modeller ve yapılar çerçevesi sunuyor.
Radikal aktivizm anarşist altkültürün kamusal imgesinin bir başka yönüdür, özellikle militan kanadının. Büyük ölçüde solcu gösterilere katılımla oluşur, zaman zamanda anarşistler özel bir konu için kendi gösterilerini düzenler.Bu aktivizmin arkasındaki bir motif insanları anarşizme kazandırmaktadır. Unu gerçekleştirmek için anarşistlerin kendilerini tanımlanabilir bir varlık olarak ayırmaları ve kendilerini dönüştürmek istedikleri insanlara cazip göstermeleri gerekir.
Şu anda aktivizmin çoğu gençliği ve özellikle punk gençliği çekmeye çalışmak için yapılıyormuş gözüküyor Dolayısıyla anarşistler gösterilerde özellikle yüksek perdeden ve taşkın davranma eğilimindeler, bir muhalefet imajı çizmek, anarşistlerin işi “ciddiye aldıklarını” göstermek isterler. R.C.P(devrimci komünist parti) gibi diğer gruplarda taşkın ve muhalif tutum takındıklarından, anarşist militanlar ayrımı netleştirmek için bu grupları yüksek sesle teşhir etmek ve hatta onlarla kavgaya girişmek durumunda kalırlar- bu anarşist militanlar insanda endişe uyandırır. Eylemleri maocu zevzeklerin eylemlerine çok benzediğinden bilinçli bir şekilde kendilerini ayırmaya çabalarlar. Fakat anarşistlerin bu muhalefet ritüellerine tek sebebi protestancılıkları değildir. Çoğu anarşist bu ritüellere katılır çünkü uygun anarşist davranış budur. Onların kafalarında “anarşist” belirli bir sosyal aktiviteyi içeren bir roldür. Diğerlerinden daha taşkın ve biraz daha şiddet dolu olmasıyla öne çıkan bir solcu altkültürüdür. Bu onların anarşi ve isyanı gündelik hayatlarından ayırmalarına izin verir. “Bu eylem tahakkümü yıkmaya yardım ediyor mu, gösterinin altını oymaya ve özgür bir yaşam yaratmaya yardım ediyor mu?” gibi sorular yersizdir çünkü anarşizm arzuladığımız yaşamları kendimiz için yaratmak amacıyla çıktığımız özgürlük yolumuzda karşımıza çıkan herşeye isyanla değil, militan aktivitelere katılımla tanımlanır. Kişi gösterilerde doğru şekilde aktif olduğu sürece anarşisttir, imajı kurtarır ve altkültürü korur.
Her ne kadar bu altkültürlerin bir kısmı-özellikle yayınla ilgili olanları- topluma gerçekten anarşist bir meydan okumanın bir parçası olma potansiyeli taşısalar da anarşist altkültür onların enerjilerini kendi kendini korumaya ve yeniden üretmeye kanalize eder.
Altkültür, bizi ihtiyatlı yapma eğilimiyle, bizi bilinmeyenin meydan okumasıyla yüzleştirmek yerine bilineni kucaklamasıyla bize “limanlar, kesinlikler, sistemler” sunar. Anarşistler ve nati-otoriterler kendilerini isyankar olarak düşünürler ama aslında isyanın sınırlarını tanımlayanlar ve isyanı reküpere edenlerdir.
Anarşist altkültür, anarşinin altını oymuştur,onu ideolojik pazarda başka bir metaya dönüştürmüştür ve dolayısıyla onu toplumun başka bir kategorisi haline getirmiştir. “Mesele kesin bir şekilde dışarıya adım atmaktır, farklılaşmak, kesin bir şekilde,kuraldan sapmak; arenadan histerik bir gayretle fırlamak; yola serpilmiş tuzaklardan sonsuza dek kaçınmak... Yaşasın İmkansız!”
Anarşist altkültürün eleştirisini kimi daha önemli rolleri ve yapılarının araştırılmasıyla bırakmak en önemli hatayı esgeçmek demektir. –yani onun bir altkültür olduğunu esgeçmektir. Altkültürler belirli hususiyetlere sahip belirli türde toplumsal fenomenler kurarlar. Eğer bu hususiyetler isyan etmek için belirli geçirgenlikteyse , eğer insanları kendileri için eylemeye itiyorsa, o zaman anarşist altkültürü reforme etmek mümkün olabilir, ama bu hususiyetler doğrusu tam tersi yönde işleme eğilimindedirler. Bu güne dek çok sayıda isyankar altkültür, çok sayıda bohemya varoldu, hepside reküpere edildi.
Bu açıkça altkültürlere içkin birşeyin onları parçası oldukları topluma meydan okumaktan alıkoyduğunu gösterir. Neden böyle olduğunu açıklamaya çalışmama izin verin. Bir altkültürün varolabilmesi için, parametreleri kendilerini toplumda ki diğer gruplardan ayıracak şekilde tanımlanmış olmalıdır. Bir altkültür, resmi ya da yasal bir varlık olmadığından bu parametrelerin herhangi bir resmi ya da tanımlanmaya hazır formda olmaları şart değildir.
Daha çok, altkültürün doğasına içkindirler, altında yatan durumlar; ortak değerler, ortak idealler, ortak görenekler, ve ortak ilişki kurma sistemleri içerirler. Bu da altkültür içinde katılımın belirli bir tebaiyet seviyesi gerektirdiği anlamına gelir. Bu bizim bu parametrelerin yorumlanmasına katılmama ihtimalini yok saydığımız anlamına gelmez- bu katılmamalar çok yoğun olabilir, çünkü dahil olanlar kendilerini grubun gerçek değerlerinin taşıyıcıları olarak görürler. Ama herhangi bir altkültüre gerçek tehdit, parametreleri reddeden herhangi bir bireydir. Böyle biri tehlikelidir, ahlak karşıtıdır, herkes için bir tehlikedir. Bir altkültürün parametrelerinin gerçek değeri onun ahlak sisteminden anlaşılır. Kendisi genel olarak toplumdan üstün görmesine izin verecek bir yol sağlar. Böylece diğerleriyle otoritenin iki favori silahı olan suçluluk ve kendi kendini haklı görme üzerinden ilişki kurmak için bir yöntem yaratır. Bir altkültürün mevcudiyeti ve korunması bu nedenle kendisini koruyabileceği içselleşmiş bir otoriteye gereksinir. Parametrelerin yaratılması geri dönüşsüz şekilde parametrelerin dışında olarak algılananlara karşı bir hoşgörüsüzlüğe yol açar.-özellikle eğer aynı seviyede rakipleriyse(RCP,SWP gibiler ve benzeri anarşistler) ama ayrıca aynı zamanda kendi altkültürünün parçası kabul ettiği herkese karşı hoşgörü getirir.
Altkültürün parametrelerinin farklı yorumları dolayısıyla tartışmalar ve kavgalar, bazen hatta şiddetli biçimde yaşanabilir, ama yine de tanınabilir belirli bir birlik vardır ve anlaşmazlıkları belirli bir çerçeve içinde tutma eğilimi taşır. Bu tür bir hoşgörü altkültürü korumak için gereklidir. Ayrıca herşeyi bir dünyevi vasatlığın seviyesine indirgeme etkisi vardır.
Aşırılıklara ancak ancak altkültüre gerçek bir tehdit oluşturmadıkları sürece göz yumulur. Zerafet,tedbir,kibarlık, altkültürün “farklılık içindeki birliğini” korumak için gerekli olan günün düzenini yansıtırlar. Çatışmaları ritüelleştirme ve öngörülebilir kılma eğilimi vardır. Özellikle anarşist altkültürde çok ender yüzyüze ,dürüst ve tutkulu çatışma yaşanır. Bunun yerine, yüzyüze ilişkiler kibarlığın ve bir altkültür ritüeli olan hoşgörünün elindedir ve böylece genelde sıkıcıdırlar. Ritüeller, zerafetler ve toplumsal maskeler aracılığıyla ilişki kurmayı öğrenmek bizi serbestçe davranmayı bilmeyen cahiller haline getirmiştir. Ama bir altkültür kendini bu hoşgörü ritüelleri içinde koruyamaz. Çünkü genel olarak toplumda olduğu gibi , bir altkültürde varlığının sürekliliği için tebaiyet, toplumsal uyum ve bireysel tutkuların bastırılmasına ihtiyaç duyar.
Altkültürler kendilerinin dışında kalan insanlarla ilişkilerinde ya-dış dünyayla bağlarını minimalize ederek- bir tür ayrımcılığı seçmeye karar verme eğilimindedirler ya da altkültür perspektifi üzerinden insanları kazanmanın yollarını arayarak bir tür protestancılığa meylederler.
Anarşist altkültür protestanca davranmayı seçtiği için bende işin bu kısmıyla ilgileneceğim. Tüm protestanca davranan gruplar, Baptistlerden RCP’ye, Moonilerden anarşist altkültüre, böyle davranırlar çünkü dünyanın özsel sorunlarına gerekli cevaplara sahip olduklarına ikna olmuş durumdadırlar. Başkalarını da buna ikna etmek bu tür altkültürlerdeki eylemlerin en önde gelen motifi haline gelir. Davranışlarıyla ve konuşmalarıyla bir özgüven imgesi sunmak ve kazanmak istedikleri insanlarla bir tür dayanışma içinde görünmek isterler.
Bu tür altkültürler içindeki bireyler kendileri için değil, idealleri için yaşarlar, doğruluğundan o kadar emin oldukları o cevap diğerlerini de iyileştirecek olan iksirdir. Belirli bir imgeye göre yaşarlar ya da yaşamaya çalışırlar, bu yüzdende konformisttirler.
Altkültürlerin doğası gereği anarşist altkültürde ancak anarşiyi ve isyanı bugünkü gündelik hayatlarımızın topraklarından kovarak ve onları toplumsal rollere uygun ideallere dönüştürerek varolabilir.
“Kendiliğindenliği” överler ama bu sırada kendiliğindenliğin içeriğini de tarif ederler ve böylece onu bastırırlar. Tutkuların ve arzuların özgür ifadesi aslında teşvik edilmez, genelde tam tersi olur. Kendi çerçevesi içinde anarşist altkültür genelde muhafazakardır, kendi kendini korumak en birinci önceliğidir.Her yeni keşif ve araştırma varlığına yapılmış bir tehdittir ve kısa zamanda tanımlanmalı sınırlanmalı ve onun tarafından reküpere edilmelidir.
Bu hem kimi anarşistlerin daha gözüpek teorik çalışmalara verdikleri saçma, savunmacı tepkileri açıklar, hem de bu araştırmaların pratikten ayrılmış bir teori aleminde kalması eğilimini anlatır.
Bir altkültür güvenli bir yerdir, korunaklıdır, kişinin kendi kendisini tanımlayabileceği toplumsal rolleri ve ilişki sistemlerini bulmak içindir, serbest araştırmaların ve bilinmeyenle çarpışmanın yeri değildir. Bu yüzden anarşist altkültür canlı bir anarşinin ve isyanın ifadesi olamaz, ama sadece bir toplumun tanımlama ,sınırlama ve reküpere etme yolları olabilir.
Toplumun çocukları olarak hepimiz kendimize güvenme konusunda, bilinmeyenden korkmakta ve özgürlüktense güvenliği tercih etmekte deneyimliyiz. Bir altkültürü yaratacak ve koruyacak davranışlara böyle kolayca yönelmemizde şaşırtıcı bir yan yoktur. Nefret ettiğimizi iddi ettiğimiz topluma uyma yolumuzun , onun yapısı içinde kendimiz için bir niş açma yolumuzun bu olduğunu itiraf etmenin zamanı geldi de geçiyor. Bu altkültür topluma gerçek bir tehdit olmadığından; sadece kuralları –tüm kurallar gibitoplumun kurallarının bir altkümesi olan vefalı bir muhalefettir.
Dolayısıyla tedbiri rüzgara bırakmanın, mutlak sapmanın, sürrealistlerin dediği gibi , tüm kurallardan anarşist altkültürün arenasından fırlamanın-ya da arenayı altüst etmenin- zamanı geldi.
Her zaman yerine ne koyacaksınız diyenler olacaktır, ama mesele yerine tam da bir şey koymamak. Otoriteye karşı çıktığını ilan etmiş olanlarımızın zayıflığı, sorunu, kafalarımızın içinde otoriteye, bir cevaba, bizi hizada tutacak bir yola duyduğumuz ihtiyaç. Kendimize güvenmedik, ve anarşinin fiilen öne fırladığı alanlarda, otoritenin geçici olarak yıkılıp bütün imkanların açıldığı alanlarda, bilinmeyeni araştırmaya, arzularımızı ve
tutkularımızı yaşamaya cesaret edemedik. Tersine, gerçek tutku ve arzularımızı göğüslemekten kendimizi sakınarak isyanımızı salt isyan imgesine kanalize ettik.
Otoritenin reddi, tüm kısıtlamaların reddi, anarşist altkültürün reddini de içermelidir, çünkü o da bir otorite formudur. Bu destek olmayınca, elimizde kendimizden başka hiçbirşey kalmaz. Fani, sürekli değişen tutkulu bireyler olarak, hepimiz yaşamlarımızı yaratmanın ve bizi kendi kalıbına dökmeye topluma karşı çıkmanın tek temeli oluruz. İsyan bir rol olmaktan çıkar ve bunun yerine yaşamlarımızın elimizden alınmasına an be an reddiyemiz olur. Anarşi bir ideal olmaktan çıkar ve bizim otoriteye verdiğimiz tahribata döner. Otoritenin altını oyarak yeni imkanlar, bizim için yeni araştırma yolları açar.
Bunu gerçekleştirmek için, kendimizi kurban olarak görmekten çıkmamız ve yaratıcı insanlar olarak görmemiz şart. Gündelik yaşamlarımızda karşılaştıkça toplumun kuvvetli yanlarını ve zayıflıklarını kesin bir biçimde değerlendirebilmek ve zekice altını oyabilmek için dünyayla ilişki kurma biçimimize nüfuz etmiş negatif bir paranoyanın reddedilmesi gerekir.
Pozitif bir paranoya-toplum ve bizi içine soktuğu cehennemin cinnet halleri olduğunun ve dünyanın mucizeler ve güzelliklerle dolu olduğunun, dünyada ez derin arzularımızın ve çok daha fazlasının gerçekleşebileceğinin tanınması- ortaya çıkarılmalıdır. Ondan sonra bilinmeyenle yüzleşmeye, sadece hoşgörüyü bir kenara koyup dürüst çatışmayı kabul ederek birbirimizle özgürce ve tutkuyla ilişki kurmaya cesaret edebiliriz.
Kendi arzularımızın, rüyalarımızdan ve yaşam tutkumuzdan aldığımız kuvvetle topluma karşı çıkmaya cesaret edeceğiz. Kolay cevapların sistemlerin ve güzelliklerin kurduğu hapishaneleri reddedeceğiz, ve bilinmeyeni araştırmakta bulunan esrikliği, otoritenin bizden saklamaya çalıştığı mucizeler dünyasını keşfetme serüveni içinde bulunan özgürlüğü tercih edeceğiz,
Bizden ne alındıysa bunu geri almalıyız ve bir altkültüre tabi olarak geri alamayız. İlk önce bilinmeyene dalarak, ne denli isyankar ve rahat olursa olsun bizi bastırmış olan herşeyi arkada bırakma riskini göze alarak tümüyle topluma karşı olmalıyız.
“Herşey her zaman ve otomatikman tümüyle riske edilmelidir. Kişi, en azından bir labirentte bulunan ipliğin onu başka bir yere götürmesi gerektiğini bilir.”
Anarşist altkültür belli ki isyankar etkinlik, tarihsel araştırma, toplumsal analiz(teori), yaratıcı oyun ve benin özgürleşmesi arayışlarını ihtiva ediyor. Ama bunlar toplumu anlamayı hedefleyen ve kendi yaşamlarımızı yaratabilmemizin olanaklarını açacak entegre bir praksis olarak varolmuyorlar, ama daha çok toplumsal kurallar olarak, zaman zaman üst üste çakışan, ama çoğunlukla ayrı duran özellikle kendilerini ve yarattıkları altkültürü korumak işlevi gören bir praksisler bütünü olarak var oluyorlar. Bu alt kültür de daha sonra onları yaratıyor.
Siyaseten doğrucu militanlar altkültürdeki radikal eylemi domine ediyorlar.Toplumsal analiz ihtiyacını reddediyorlar. Sonuçta meseleler çoktan sol liberaller tarafından ortaya konmuşturfeminizm, gay kurtuluşu, ırkçılık karşıtlığı, hayvanların kurtuluşu,ekoloji,sosyalizm,savaş karşıtlığı- buna bir tutam devlet karşıtlığı da ekledinizmi tamamdır. İşte size anarşizm! Öyle değil mi? Kimsenin anarşist kimliklerinden kuşku duyamayacağını garantilemek için, anarşist militanlar gösterilerde en çok bağıranlar olurlar, birkaç bayrak yakarlar ve aynasızlara, faşistlere ve devrimci komünist partiye karşı heryerde dövüşmeye hazır olurlar.
Yapmayacakları şey, faaliyetlerini ya da militan olarak rollerini analiz etmektir; toplumun gerçekten altınımı oyuyorlar, yoksa sadık muhalefet rolünü mü oynuyorlar, gösteri toplumunun gösterisi içindeki rollerini oynayarak toplumumu güçlendiriyorlar, bunu anlamaya çalışmaktır. Analiz yapmayı reddedişleri kendilerini kandırmalarıyla, anarşizme döndürülmesi gereken bir kitle hareketinin bir parçası olduklarına inanmalarıyla sonuçlanıyor.
Halbuki bu kıtada böyle bir kitle hareketi yok ve militanların faaliyetleri anarşist altkültürdeki yerlerini sağlamlaştırmaktan başka bir işe yaramayan muhalefet ritüelleri içeriyor. Anarşist tarihçiler genelde profesörler, yayıncılar ve kitabevi idarecileri, anarşist tarihle ilgili bilgilerin ulaşılabilirliğini sürdürmekle ilgileniyor. Bu insanların çoğu iyi niyetli, ama tarihlerine eleştirel analiz uygulamakta başarısız oluyorlar.Anarşist tarihsel materyalin büyük bir kısmı mitoloji, kahramanlar, şehitler ve taklit edilecek modeller yaratmak amacına hizmet ediyor gibi.
Ama tüm bu modeller geçici anarşist durumlardan fazlasını yaratmaya yardım etmiyorlar. Bu en azından, otoriteler tarafından ezildiklerine dair basit bir iddianın ötesinde, neden ve nasıl başarısız olduklarını soruşturmaya yol açıyor. Böyle bir analizin eksikliği, anarşist tarihi bugünün otorite karşıtı mücadeleleri için büyük anlamda yararsız kıldı, anaakım anarşist tarih toplum için neyse anarşist altkültürde ona döner, yani şeylerin mevcut düzenini ayakta tutna mite. Kimi otorite karşıtı teorisyenler toplumun en temel ayaklarına saldırdılar, evcilleştirilmemizde ki rollerini gösterdiler. Teorisyenlerin bu tür şeyleri araştırmaları kimilerinin “anarşist” etiketini de bir kenara bırakmalarına neden oldu, otoriteyi reddedişleriyle ve yazıları ve arkadaşları vasıtasıyla altkültürle kurdukları bağ uyarınca altkültür içindeki rollerini de sürdürdüler. Ve düşünsel araştırmaların tüm derinliğinin sonucu olarak ortaya çıkan belirli bir çalışmayı reddetme, büyük mağazalardan hırsızlık yapma ve küçük çaplı vandallıklar pratikleri özeti gibiydi.
Eleştirilerinde açığa çıkardıkları tahakkümün tümüne karşı isyan etmenin yollarını aramadıkları için, bu eleştiriler radikal teori olarak keskinliklerini yitiriyorlar ve daha çok felsefeye benziyorlar. Artık etkin bir isyanın aracı olmayan düşünceleri bunu yerine anarşist düşüncenin zihinsel sınırını tanımlayan bir araca, herhangi bir alanın yeterince radikal olup olmadığını anlamaya yarayan bir araca dönüyor. Bu şekilde, anarşist altkültür içinde aydının rolü de sürer gider. Yaratıcı oyunda altkültür içinde özelleşmiştir. Sanatın yerini herkesin oynadığı kendiliğinden, yaratıcı, özgür oyunun alması çağrısı yapan eleştiriyi unutarak, posta sanatçıları, performans sanatçıları ve “karşı sanatçılar” sanat kategorisini kendileri için talep ettiler, kendiliğindenliği ve özgürlüğü yıktılar ve faaliyetlerine sanat olarak değer biçtiler. Bu insanların faaliyetlerinin çoğu –festivaller, vahşi şiir okuma günleri, doğaçlamaya dayanan gürültü müziği günleri ve etkileşimli tiyatrolar- çok eğlenceli olabilir ve bu anlamda katılmaya değer ama sanat adıyla çerçeveye oturtulduğunda, yıkıcı ısırıkları cansızlaşıyor demektir. Yaratıcılığa kıymet biçerken , bu sanatçılar yaratıcı olmayı eğlenmekten daha önemli hale getirdiler ve sanat yaratımı sırasında bir şeylerin kullanılıyor olabileceğine dair eleştirilerini azalttılar. Yaratıcı süreç reküpere edilerek sanat işleri yapan üretici bir emek formuna büründürülmüştür.
Yıkıcılık toplum tarafından sanat olarak rekupere edildi.Sanatın toplumsal ve kültürel bir kategori olduğunu yok sayarak , anarşik sanatçılar sanatın kültüre karşı muhalefet ettiğini iddia ettiler, ama faaliyetleri onlar için anarşist altkültür içinde kültürel işçiler rolünü yaratır.
Situasyonistler devrimci praksisin terapatik olmaya ihtiyaç duyduğunu söylediklerinde kimi kuzey amerikalı anarşistlerin buna ve birkaç tam hazmedilmemiş situasyonist fikirle birlikte new age psikoterapilerine bağlanmanın yollarını bulacakları konusunda elbette hiçbir fikirleri yoktu.-fakat bu yankee’ler ve kanadalılar yaratıcı tipler öyle değil mi? New age terapileri anarşist altkültüre büyük ölçüde feminist, gay kurtuluşu ve benzeri hareketler üzerinen geldi. Bu terapileri uygulamak için verilen sebepler kendi kendini keşfetme ve öz kurtuluştu. Ama tüm psikoterapiler –hümanist ve “üçüncü güç” psikologlarınınkiler dahil- insanları topluma entegre etmek için geliştirilmişti. Feministler, gay kurtuluşçuları ve benzeri gruplar terapatik eknikleri kullanmaya başladıklarında bireylerin dünyayı görüp hakkında eylem yapabilecekleri ortak bir çerçeveye entegre olmalarına yardım etti. Anarko-terapistler bu tür pratikleri meditasyon, oyun terapisi, destek ve ayrı mekanlar için kullandılar. Meditasyon gerçekten içkinin ve uyuşturucunun zararlarına uğramadan başvurulabilecek bir kaçış yöntemidir.Gündelik yaşamın sıkıntılarını hafifletir, kaldırılamayacak kadar ağır olmalarını engeller. Bu şekilde faydalı da olabilir, ama kişinin kendi kendini özgürleştirmesine faydası olmaz.
Terapi olarak oyun, sanat olarak oyun gibi, yıkıcı keskinliğini yitirmiştir. Parametreleri tanımlanmıştır, güvenli bir yer haline gelir, istimi salınmıştır, taşıdığı bütün risklerle gerçek bir kopuş olmaktan uzaklaşmıştır. Otoriteye ya sa iş ahlakına meydan okumaz, çünkü oynadığı oyun güvenli bir biçimde üretici yararlılığın çerçevesine oturtulmuştur ve düzenli bir çerçeve içinde olsa otoriteye meydan okuyabilecek kaotik enerjiyi açığa çıkarır. Destek grubu terapisi kendi kendini aldatmanın özellikle sinsi bir biçimidir. Bir grup insan paylaştıkları varsayılan ortak bir sorun, yük ya da baskı hakkında konuşmak üzere biraraya gelirler. Bu pratik anında sorunu gündelik hayatın evreninden çekip alır, bireysel ilişkilerden ve belirli koşullardan koparır ve ideolojik bir çerçeve oluşturabileceği “bizim ortak sıkıntımız” evrenine taşır.
Destek grupları grubun çalışmasını şekillendirecek belirli bir amaç etrafında toplanırlar (başka türlü zaten neden oluşturulsun ki?) sonuçlarda grup ideolojisinin çerçevesine sıkışacak biçimde çıkarılır.Ayrı mekanların (kadınlara özel, gaylere özel..vs.) yaratımı da dışarıdan hiçbir öğenin girmemesini garanti ederek destek grubu terapisinin en kötü eğilimlerini güçlendiriyor. Anarşistler bu pratiğin otoriter yanlarını ve saklı bağnazlığını görmezden geliyorlar. Tüm bu terapatik formlar insanları gündelik hayat deneyimlerinden ayırıyor ve onları belirli bir toplumsal ve ideolojik çerçeveye entegre olmaya hazırlanabilecekleri ayrı bir terapatik aleme yerleştiriyorlar.
Anarko-terapistler sözkonusu olduğunda anarşist altkültürün çerçevesi ve bu çerçevede oynayacakları rol sözkonusu oluyor. Benim anarşist altkültürde tanıştığım insanların çoğu samimi insanlardır. Gerçekten otoriteye saldırmak ve onu yıkmak isterler.Ama onlarda toplumun bir üretimidirler, kendilerine ve arzularına güvenmeme ve bilinmeyenden korkma eğitimi almışlardır.
Kendileri uyarlayabilecekleri rollerde içeren bir altkültür bulunca hazır rollere soyunmayı çok daha kolay bulurlar. İsyancı çevrenin bir parçası olduklarını bilmek rahatlatıcıdır, topluma karşı kendileri için karanlıkta yaşamanın riskini üstlenmeye gerçekten yeğdir bu. Ve bu “anarşist” roller bir toplumsal yapıya ve dünyayla ilişki kurma biçimine oturur ve geniş olarak bakıldığında anarşist altkültürün özüne eşittirler ki bu da ayrı bir araştırma konusudur. “rıhtımlar, kesinlikler, ve sistemlerin beğenisi oluşturmak bir anakroizm olmaz mı?”
Anarşist altkültürün yapısı büyük ölçüde yayın projelerinin, kitabevlerinin, kolektif yaşam stüdyolarının ve radikal aktivizmin etrafına odaklanmıştır. Bu projeler ve onları yürütme yöntemleri altkültürü yeniden üreterek anarşist “sosyal yardım” yöntemlerini yaratırlar.
Yarattıkları şey pek çok açıdan evanjelik dini bir sekti andırır. Anarşist altkültürün öğelerini oluşturan projelerin çoğu konsensüsle karar alma süreçleri aracılığıyla kolektif olarak yürütülür. Çok azı arkadaşların yardımıyla yürütülen tekil bireylerin projeleridir. (ancak altkültürün saçaklarında neredeyse tümü bireysel projeler olan çok sayıda broşür projesi vardır)
Konsensüsün eleştirisini daha sonraya bırakıyorum. Şimdilik şunu söylemekle yetinelim, konsensüs süreci bireysel iradenin bir bütün olarak grup iradesine boyun eğdirilmesini ve anında eyleme geçmenin toplantılara ve karar alma süreçlerine boyun eğdirilmesini gerektirir. Niteliği gereği muhafazakar bir eğilmedir bu, çünkü sadece herkes katılırsa değiştirilebilecek politikalar yaratır. Bireylerin tabi olduğu görünmez bir otoritedir, dahil
oldukları projeyi ya da anarşist altkültürü sorgulama imkanlarını sınırlar.
Anarşistlerin büyük çoğunluğu tek başlarına ya da sevgilileriyle yaşarlar. Ama bazen basitçe daha ekonomik olacağı gerekçesiyle (en az ilüzyon içeren gerekçe budur) daha sıklıkla yaşayan bir destek grubu durumu yaratmak için, ortak bir projede daha kolay yer alabilmek ya da “teoriyi pratiğe geçirebilmek” için anarşistlerin çoğu kolektif yaşamın ayarlanmasını daha iyi bir seçenek olarak görür.
Destek gruplarını daha önce ele aldığım için burada sadece şunu ekleyeceğim: bir destek grubunun içinde yaşamak destek grubu terapisinin bütün izole edici ve ideolojik yönlerini abartma eğilimini yansıtır.
Bir kolektif yaşama durumu elbette ortak bir projeyi paylaşmanın finansal sorunlardan insanları projeyi tartışmak için bir araya getirmeye kadar pek çok yönünü kolaylaştırabilir.
Ayrıca projenin izole edici olma, kendi kendini besleme, gerekli eleştirel girdiyi kaybetme ihtimalini arttırır. Ama esas bu yaşayan durumlarda “teoriyi pratiğe geçirdiğini” iddia edenlerdir kendi kendini kandırmanın en yüksek seviyesini pratiğe geçirenler.
Topluca yaşama durumları yeni ilişki kurmanın yeni biçimlerini araştırmak için birer temel olabilirdi, ama bu tür durumların yarı kalıcılığı toplumsal rollerin ve yapıların yaratılmasına meyleder ve yeni araştırmalar benim tanıdığım ev sakinlerinin peşinde oldukları şey kesinlikle değil.
Teoriyle pratik arasındaki “teoriyi pratiğe geçirmek” deyişinin ima ettiği ayrım bu beraber yaşama durumlarının görece aynılığında açıkça görülür. Anarşistlerin çoğu insanların birbirleriyle ilişkiye geçme biçimlerini yönetmesi gereken belirli prensiplerin olduğuna inanırlar. Kendi yaşama kolektiflerinde toprak işgallerinde ve squatlarında prensiplerine göre yaşamaya girişirler. Ortak yaşama durumları teorik-pratik araştırmalar değildir, daha çok, bireylerin önceden tasarlanmış bir toplumsal yapıya itaat etmeleridir. Anarşist ev izole edici bir durum olduğundan, dünyanın orta yerinde bir tür alternatif gerçeklik sunduğundan bu prensipler bu durumlarda test edilmez.
Anarşist squatlar istisna olmak üzere – bunlar, hiç değilse mülk sahiplerine ve mülkiyet otoritesine bir meydan okuma sunarlar- bu evler dışsal otoritelere diğer herkes gibi davranır, kiralarını (ya da gayrı mülk vergilerini) ve faturalarını öderler ve çalışırlar ya da refah biriktirirler. Bu evler toplumun altını oymak için çok az şey yaparlar eğer herhangi bir şey yapıyorlarsa, ama insanlar için, isyankarlık duygularını koruyabilecekleri ve altkültürün onlara bu duyguyu ifade edebilecekleri bir güvenli yer vereceği içinde yaşayabilecekleri yap sunarlar.
Anarşist altkültürün tarihi,teorisi,ve bilgisi için ana kaynaklar çeşitli yayın projeleri (periyodikler dahil) ve kitabevleridir. Bir noktaya kadar, bu projeler kapitalist sisteme bağlanmak zorunda kalırlar ve çok ender olarak devrimci nitelik taşırlar. Grup projesi olduklarında genelde konsensüsle yürütülürler, küçük bir işletmeyi yürütmek ve ya bir dergi ya da bir kitap çıkarmak için uzun, sıkıcı toplantılara katlanmakta anarşistçe bir yan olduğuna dair absürd varsayıma dayanır bu konsensüsler. Ama projelerin beni gerçekten rahatsız eden yanı anarşist altkültürdeki düşünce çerçevesini nasıl yıkacağımıza dair ve yabancılaşmanın ve tahakkümün doğasını araştırmak ve tartışmak için bir provakasyon olmak yerine bu düşünce çerçevesini tanımlamanın araçları haline gelme eğilimi taşımaları.
Büyük ölçüde bu provakasyon noksanlığı yapılan yayınlarda mevcuttur.Anarşist yayınların çoğu ,gerek kitaplar gerekse dergiler eski anarşist yazınların eleştirel olmayan yeniden basımlarından oluşur, solcu görüşleri içine bir tutam devlet karşıtlığı ekleyip yeniden tartışır ya da vadesi geçmiş anarşist fikirleri eleştirmeksizin çağa uyarlar. Bu tür metinler bir anarşist olmanın ne demek olduğuna dair belirli standartları ve modelleri sorgulamadan güçlendirir.
Bir meydan okumayı temsil eden yazılar dahi çok ender olarak harekete geçirici radikal praksisin parçası olabilecek türde zeki eleştirel tartışmaları uyandırıyormuş gibidir. Daha çok genelde standartların, modellerin kaynağı, isyan parametlerelerini tanımlamanın kaynağı olarak görülürler. Bu kısmen basılı materyalin doğasından gelir, düşüncenin veya tartışmanın canlı akıcı doğasıyla uyumlu olmayan bir kalıcılığı vardır yazının. Okurların çoğu basılı materyallerin arkasındaki düşünce akışlarını görmekte zorluk çeker.
O yüzden kutsal birşeyle karşı karşıyaymış gibi davranırlar- ya tapınırlar ya da saygısızlık gösterirler- Her iki tepki de beni memnun etmiyor, çünkü her ikiside fikirlerin şeyleştiğini gösteriyor, fikirler pazarında metalara döndüklerini gösteriyor.- bu fikirlerin kitabevlerinde satılmakta oldukları olgusuyla pekişen bir görüntüdür bu. Anarşist yayının bir diğer yönü de propagandadır.Bu da anarşizmin reklamcı tarafıdır- Anarşist propagandanın çoğu propaganda kime yönelikse onun gözüne cazip bir anarşizm imgesi yaratma girişimidir. Bu yüzden metinlerin çoğu insanların kafalarını rahatlatmak, anarşinin o kadar da uçlarda olmadığını göstermek, insanlara meydan okumadığını, aksine anarşist devrimden sonra bile güvenli, korunaklı yaşamlarına devam edebileceklerini göstererek huzur vermek amaçlarına hizmet ediyor. Anarşist yazının büyük kısmı bu elimizdeki de dahil olmak üzere büyük ölçüde anarşistler tarafından satın alındığı ve ya çalındığı için bunların altkültürün tanımlayıcı modellerinin yeniden kuvvetlendirilmesi ve kendi kendini rahatlatma girişimi olduğundan kuşkulanıyorum. Anti-otoriter yazını bulunabilir yapan yapılar tümüyle isyankar bir praksisi yaratmayı ve korumayı hedefleyen meydan okuyucu tartışmalar için bir şebeke sağlayabilirdi, ama tersine insanların çopğu kez körce bağlandıkları ve anarşist altkültürü güçlendiren “anarşist ilkeleri” izleyebilmeleri için onlara modeller ve yapılar çerçevesi sunuyor.
Radikal aktivizm anarşist altkültürün kamusal imgesinin bir başka yönüdür, özellikle militan kanadının. Büyük ölçüde solcu gösterilere katılımla oluşur, zaman zamanda anarşistler özel bir konu için kendi gösterilerini düzenler.Bu aktivizmin arkasındaki bir motif insanları anarşizme kazandırmaktadır. Unu gerçekleştirmek için anarşistlerin kendilerini tanımlanabilir bir varlık olarak ayırmaları ve kendilerini dönüştürmek istedikleri insanlara cazip göstermeleri gerekir.
Şu anda aktivizmin çoğu gençliği ve özellikle punk gençliği çekmeye çalışmak için yapılıyormuş gözüküyor Dolayısıyla anarşistler gösterilerde özellikle yüksek perdeden ve taşkın davranma eğilimindeler, bir muhalefet imajı çizmek, anarşistlerin işi “ciddiye aldıklarını” göstermek isterler. R.C.P(devrimci komünist parti) gibi diğer gruplarda taşkın ve muhalif tutum takındıklarından, anarşist militanlar ayrımı netleştirmek için bu grupları yüksek sesle teşhir etmek ve hatta onlarla kavgaya girişmek durumunda kalırlar- bu anarşist militanlar insanda endişe uyandırır. Eylemleri maocu zevzeklerin eylemlerine çok benzediğinden bilinçli bir şekilde kendilerini ayırmaya çabalarlar. Fakat anarşistlerin bu muhalefet ritüellerine tek sebebi protestancılıkları değildir. Çoğu anarşist bu ritüellere katılır çünkü uygun anarşist davranış budur. Onların kafalarında “anarşist” belirli bir sosyal aktiviteyi içeren bir roldür. Diğerlerinden daha taşkın ve biraz daha şiddet dolu olmasıyla öne çıkan bir solcu altkültürüdür. Bu onların anarşi ve isyanı gündelik hayatlarından ayırmalarına izin verir. “Bu eylem tahakkümü yıkmaya yardım ediyor mu, gösterinin altını oymaya ve özgür bir yaşam yaratmaya yardım ediyor mu?” gibi sorular yersizdir çünkü anarşizm arzuladığımız yaşamları kendimiz için yaratmak amacıyla çıktığımız özgürlük yolumuzda karşımıza çıkan herşeye isyanla değil, militan aktivitelere katılımla tanımlanır. Kişi gösterilerde doğru şekilde aktif olduğu sürece anarşisttir, imajı kurtarır ve altkültürü korur.
Her ne kadar bu altkültürlerin bir kısmı-özellikle yayınla ilgili olanları- topluma gerçekten anarşist bir meydan okumanın bir parçası olma potansiyeli taşısalar da anarşist altkültür onların enerjilerini kendi kendini korumaya ve yeniden üretmeye kanalize eder.
Altkültür, bizi ihtiyatlı yapma eğilimiyle, bizi bilinmeyenin meydan okumasıyla yüzleştirmek yerine bilineni kucaklamasıyla bize “limanlar, kesinlikler, sistemler” sunar. Anarşistler ve nati-otoriterler kendilerini isyankar olarak düşünürler ama aslında isyanın sınırlarını tanımlayanlar ve isyanı reküpere edenlerdir.
Anarşist altkültür, anarşinin altını oymuştur,onu ideolojik pazarda başka bir metaya dönüştürmüştür ve dolayısıyla onu toplumun başka bir kategorisi haline getirmiştir. “Mesele kesin bir şekilde dışarıya adım atmaktır, farklılaşmak, kesin bir şekilde,kuraldan sapmak; arenadan histerik bir gayretle fırlamak; yola serpilmiş tuzaklardan sonsuza dek kaçınmak... Yaşasın İmkansız!”
Anarşist altkültürün eleştirisini kimi daha önemli rolleri ve yapılarının araştırılmasıyla bırakmak en önemli hatayı esgeçmek demektir. –yani onun bir altkültür olduğunu esgeçmektir. Altkültürler belirli hususiyetlere sahip belirli türde toplumsal fenomenler kurarlar. Eğer bu hususiyetler isyan etmek için belirli geçirgenlikteyse , eğer insanları kendileri için eylemeye itiyorsa, o zaman anarşist altkültürü reforme etmek mümkün olabilir, ama bu hususiyetler doğrusu tam tersi yönde işleme eğilimindedirler. Bu güne dek çok sayıda isyankar altkültür, çok sayıda bohemya varoldu, hepside reküpere edildi.
Bu açıkça altkültürlere içkin birşeyin onları parçası oldukları topluma meydan okumaktan alıkoyduğunu gösterir. Neden böyle olduğunu açıklamaya çalışmama izin verin. Bir altkültürün varolabilmesi için, parametreleri kendilerini toplumda ki diğer gruplardan ayıracak şekilde tanımlanmış olmalıdır. Bir altkültür, resmi ya da yasal bir varlık olmadığından bu parametrelerin herhangi bir resmi ya da tanımlanmaya hazır formda olmaları şart değildir.
Daha çok, altkültürün doğasına içkindirler, altında yatan durumlar; ortak değerler, ortak idealler, ortak görenekler, ve ortak ilişki kurma sistemleri içerirler. Bu da altkültür içinde katılımın belirli bir tebaiyet seviyesi gerektirdiği anlamına gelir. Bu bizim bu parametrelerin yorumlanmasına katılmama ihtimalini yok saydığımız anlamına gelmez- bu katılmamalar çok yoğun olabilir, çünkü dahil olanlar kendilerini grubun gerçek değerlerinin taşıyıcıları olarak görürler. Ama herhangi bir altkültüre gerçek tehdit, parametreleri reddeden herhangi bir bireydir. Böyle biri tehlikelidir, ahlak karşıtıdır, herkes için bir tehlikedir. Bir altkültürün parametrelerinin gerçek değeri onun ahlak sisteminden anlaşılır. Kendisi genel olarak toplumdan üstün görmesine izin verecek bir yol sağlar. Böylece diğerleriyle otoritenin iki favori silahı olan suçluluk ve kendi kendini haklı görme üzerinden ilişki kurmak için bir yöntem yaratır. Bir altkültürün mevcudiyeti ve korunması bu nedenle kendisini koruyabileceği içselleşmiş bir otoriteye gereksinir. Parametrelerin yaratılması geri dönüşsüz şekilde parametrelerin dışında olarak algılananlara karşı bir hoşgörüsüzlüğe yol açar.-özellikle eğer aynı seviyede rakipleriyse(RCP,SWP gibiler ve benzeri anarşistler) ama ayrıca aynı zamanda kendi altkültürünün parçası kabul ettiği herkese karşı hoşgörü getirir.
Altkültürün parametrelerinin farklı yorumları dolayısıyla tartışmalar ve kavgalar, bazen hatta şiddetli biçimde yaşanabilir, ama yine de tanınabilir belirli bir birlik vardır ve anlaşmazlıkları belirli bir çerçeve içinde tutma eğilimi taşır. Bu tür bir hoşgörü altkültürü korumak için gereklidir. Ayrıca herşeyi bir dünyevi vasatlığın seviyesine indirgeme etkisi vardır.
Aşırılıklara ancak ancak altkültüre gerçek bir tehdit oluşturmadıkları sürece göz yumulur. Zerafet,tedbir,kibarlık, altkültürün “farklılık içindeki birliğini” korumak için gerekli olan günün düzenini yansıtırlar. Çatışmaları ritüelleştirme ve öngörülebilir kılma eğilimi vardır. Özellikle anarşist altkültürde çok ender yüzyüze ,dürüst ve tutkulu çatışma yaşanır. Bunun yerine, yüzyüze ilişkiler kibarlığın ve bir altkültür ritüeli olan hoşgörünün elindedir ve böylece genelde sıkıcıdırlar. Ritüeller, zerafetler ve toplumsal maskeler aracılığıyla ilişki kurmayı öğrenmek bizi serbestçe davranmayı bilmeyen cahiller haline getirmiştir. Ama bir altkültür kendini bu hoşgörü ritüelleri içinde koruyamaz. Çünkü genel olarak toplumda olduğu gibi , bir altkültürde varlığının sürekliliği için tebaiyet, toplumsal uyum ve bireysel tutkuların bastırılmasına ihtiyaç duyar.
Altkültürler kendilerinin dışında kalan insanlarla ilişkilerinde ya-dış dünyayla bağlarını minimalize ederek- bir tür ayrımcılığı seçmeye karar verme eğilimindedirler ya da altkültür perspektifi üzerinden insanları kazanmanın yollarını arayarak bir tür protestancılığa meylederler.
Anarşist altkültür protestanca davranmayı seçtiği için bende işin bu kısmıyla ilgileneceğim. Tüm protestanca davranan gruplar, Baptistlerden RCP’ye, Moonilerden anarşist altkültüre, böyle davranırlar çünkü dünyanın özsel sorunlarına gerekli cevaplara sahip olduklarına ikna olmuş durumdadırlar. Başkalarını da buna ikna etmek bu tür altkültürlerdeki eylemlerin en önde gelen motifi haline gelir. Davranışlarıyla ve konuşmalarıyla bir özgüven imgesi sunmak ve kazanmak istedikleri insanlarla bir tür dayanışma içinde görünmek isterler.
Bu tür altkültürler içindeki bireyler kendileri için değil, idealleri için yaşarlar, doğruluğundan o kadar emin oldukları o cevap diğerlerini de iyileştirecek olan iksirdir. Belirli bir imgeye göre yaşarlar ya da yaşamaya çalışırlar, bu yüzdende konformisttirler.
Altkültürlerin doğası gereği anarşist altkültürde ancak anarşiyi ve isyanı bugünkü gündelik hayatlarımızın topraklarından kovarak ve onları toplumsal rollere uygun ideallere dönüştürerek varolabilir.
“Kendiliğindenliği” överler ama bu sırada kendiliğindenliğin içeriğini de tarif ederler ve böylece onu bastırırlar. Tutkuların ve arzuların özgür ifadesi aslında teşvik edilmez, genelde tam tersi olur. Kendi çerçevesi içinde anarşist altkültür genelde muhafazakardır, kendi kendini korumak en birinci önceliğidir.Her yeni keşif ve araştırma varlığına yapılmış bir tehdittir ve kısa zamanda tanımlanmalı sınırlanmalı ve onun tarafından reküpere edilmelidir.
Bu hem kimi anarşistlerin daha gözüpek teorik çalışmalara verdikleri saçma, savunmacı tepkileri açıklar, hem de bu araştırmaların pratikten ayrılmış bir teori aleminde kalması eğilimini anlatır.
Bir altkültür güvenli bir yerdir, korunaklıdır, kişinin kendi kendisini tanımlayabileceği toplumsal rolleri ve ilişki sistemlerini bulmak içindir, serbest araştırmaların ve bilinmeyenle çarpışmanın yeri değildir. Bu yüzden anarşist altkültür canlı bir anarşinin ve isyanın ifadesi olamaz, ama sadece bir toplumun tanımlama ,sınırlama ve reküpere etme yolları olabilir.
Toplumun çocukları olarak hepimiz kendimize güvenme konusunda, bilinmeyenden korkmakta ve özgürlüktense güvenliği tercih etmekte deneyimliyiz. Bir altkültürü yaratacak ve koruyacak davranışlara böyle kolayca yönelmemizde şaşırtıcı bir yan yoktur. Nefret ettiğimizi iddi ettiğimiz topluma uyma yolumuzun , onun yapısı içinde kendimiz için bir niş açma yolumuzun bu olduğunu itiraf etmenin zamanı geldi de geçiyor. Bu altkültür topluma gerçek bir tehdit olmadığından; sadece kuralları –tüm kurallar gibitoplumun kurallarının bir altkümesi olan vefalı bir muhalefettir.
Dolayısıyla tedbiri rüzgara bırakmanın, mutlak sapmanın, sürrealistlerin dediği gibi , tüm kurallardan anarşist altkültürün arenasından fırlamanın-ya da arenayı altüst etmenin- zamanı geldi.
Her zaman yerine ne koyacaksınız diyenler olacaktır, ama mesele yerine tam da bir şey koymamak. Otoriteye karşı çıktığını ilan etmiş olanlarımızın zayıflığı, sorunu, kafalarımızın içinde otoriteye, bir cevaba, bizi hizada tutacak bir yola duyduğumuz ihtiyaç. Kendimize güvenmedik, ve anarşinin fiilen öne fırladığı alanlarda, otoritenin geçici olarak yıkılıp bütün imkanların açıldığı alanlarda, bilinmeyeni araştırmaya, arzularımızı ve
tutkularımızı yaşamaya cesaret edemedik. Tersine, gerçek tutku ve arzularımızı göğüslemekten kendimizi sakınarak isyanımızı salt isyan imgesine kanalize ettik.
Otoritenin reddi, tüm kısıtlamaların reddi, anarşist altkültürün reddini de içermelidir, çünkü o da bir otorite formudur. Bu destek olmayınca, elimizde kendimizden başka hiçbirşey kalmaz. Fani, sürekli değişen tutkulu bireyler olarak, hepimiz yaşamlarımızı yaratmanın ve bizi kendi kalıbına dökmeye topluma karşı çıkmanın tek temeli oluruz. İsyan bir rol olmaktan çıkar ve bunun yerine yaşamlarımızın elimizden alınmasına an be an reddiyemiz olur. Anarşi bir ideal olmaktan çıkar ve bizim otoriteye verdiğimiz tahribata döner. Otoritenin altını oyarak yeni imkanlar, bizim için yeni araştırma yolları açar.
Bunu gerçekleştirmek için, kendimizi kurban olarak görmekten çıkmamız ve yaratıcı insanlar olarak görmemiz şart. Gündelik yaşamlarımızda karşılaştıkça toplumun kuvvetli yanlarını ve zayıflıklarını kesin bir biçimde değerlendirebilmek ve zekice altını oyabilmek için dünyayla ilişki kurma biçimimize nüfuz etmiş negatif bir paranoyanın reddedilmesi gerekir.
Pozitif bir paranoya-toplum ve bizi içine soktuğu cehennemin cinnet halleri olduğunun ve dünyanın mucizeler ve güzelliklerle dolu olduğunun, dünyada ez derin arzularımızın ve çok daha fazlasının gerçekleşebileceğinin tanınması- ortaya çıkarılmalıdır. Ondan sonra bilinmeyenle yüzleşmeye, sadece hoşgörüyü bir kenara koyup dürüst çatışmayı kabul ederek birbirimizle özgürce ve tutkuyla ilişki kurmaya cesaret edebiliriz.
Kendi arzularımızın, rüyalarımızdan ve yaşam tutkumuzdan aldığımız kuvvetle topluma karşı çıkmaya cesaret edeceğiz. Kolay cevapların sistemlerin ve güzelliklerin kurduğu hapishaneleri reddedeceğiz, ve bilinmeyeni araştırmakta bulunan esrikliği, otoritenin bizden saklamaya çalıştığı mucizeler dünyasını keşfetme serüveni içinde bulunan özgürlüğü tercih edeceğiz,
Bizden ne alındıysa bunu geri almalıyız ve bir altkültüre tabi olarak geri alamayız. İlk önce bilinmeyene dalarak, ne denli isyankar ve rahat olursa olsun bizi bastırmış olan herşeyi arkada bırakma riskini göze alarak tümüyle topluma karşı olmalıyız.
“Herşey her zaman ve otomatikman tümüyle riske edilmelidir. Kişi, en azından bir labirentte bulunan ipliğin onu başka bir yere götürmesi gerektiğini bilir.”
2000 Çeviri:S.E
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder